[Omhoog] 

EMIGRANTEN  1850 – 1880
 

Naast bittere armoede (zo was bijvoorbeeld 1846 een rampzalig jaar vanwege mislukte oogsten van o.a. aardappelen) werd de emigratie van Nederlanders in deze periode vooral bepaald door de gevolgen van de Afscheiding van 1834.

De Afgescheidenen werden onheus bejegend, kregen zware boetes opgelegd, werden belachelijk gemaakt en wat dies meer zij. Als gevolg hiervan kwamen zij tot de conclusie dat er geen sprake was van godsdienstvrijheid hetgeen in de periode 1845 - 1880 ongeveer 13.000 leden heeft doen besluiten hun heil elders te zoeken en te emigreren. Zij verlieten het land in grote groepen en stichtten vrijwel allemaal een kolonie op de plaats van bestemming.

In 1849 maakten de Afgescheidenen iets meer dan 1% deel uit van de Nederlandse bevolking maar hun aandeel in emigratie in de jaren 1846 - 1849 was maar liefst 65%. In deze vroege dagen van emigratie werd de emigratie van groepen Afgescheidenen georganiseerd en geleid door predikanten als Marten A. Ypma, Hendrik P. Scholte en Albertus C. van Raalte. Zij stichtten de kolonies Vriesland en Holland in Michigan en Pella in Iowa terwijl andere predikanten met hun volgelingen neerstreken in plaatsen als South Holland (Illinois) en Sheboygan (Wisconsin). In latere jaren besloten vele leden van zowel de Hervormde als Katholieke kerk het voorbeeld van de Afgescheidenen, die als eersten in emigratie een acceptabel antwoord zagen op een uitzichtloze toekomst in het vaderland, te volgen.

Na de "epidemie" van de jaren 1846-1847-1848 kwam er (tijdelijk) rust op het gebied van emigratie. Afgescheidenen emigreerden nog steeds maar de reden daartoe veranderde langzaam maar zeker: niet langer was de drijfveer van godsdienstige maar van economische aard mede gestimuleerd door brieven van familieleden en vrienden in Amerika. Het moge duidelijk zijn dat de slechte levensomstandigheden in Nederland -Ferwerderadeel zeker niet uitgezonderd- voor menigeen aanleiding was de sprong over de "Grote Vijver" te maken.